Stervenskunst: Inzichten over sterven in Luthers tijd
Stervenskunst bij Luther behandelt de ars moriendi: de kunst van het sterven. Het verkent hoe we kunnen omgaan met lijden, ons voorbereiden op de dood en de troost vinden in ons geloof in de opstanding van de doden. Deze inzichten bieden waardevolle lessen voor het omgaan met actuele vraagstukken zoals 'voltooid leven' en euthanasie. Het lezen van dit boek kan ons helpen om een dieper begrip te krijgen van de betekenis van sterven en hoe we ons kunnen voorbereiden op een levenseinde dat in lijn is met onze christelijke overtuigingen.
Martin Luthers stervenskunst
Relevantie voor vandaag
Martin Luthers stervenskunst blijft vandaag de dag nog steeds relevant. Dit komt door de lessen die je kunt leren uit zijn benadering van de dood en het proces eromheen. Luther benadrukte namelijk het belang van het omgaan met lijden, voorbereiden op de dood en het besef dat sterven een gemeenschappelijke ervaring is. Zijn focus op het geloof in Jezus Christus als fundament voor het stervensproces biedt een perspectief dat ook in de moderne zorg waardevol kan zijn. Door Luthers ars moriendi te bestuderen, kunnen we leren hoe we een meer volledige benadering van het stervensproces kunnen hebben. Het boek behandelt Luthers denkwijzes en sluit af met een essay met zes lessen die daaruit geleerd kunnen worden.
Martin Luthers stervenskunst blijft dus relevant doordat het een nieuw perspectief biedt en de focus legt op geloof in Jezus Christus als essentieel voor het stervensproces. Een citaat uit het boek luidt: "Uiteindelijk kan een mens volgens Luther alleen sterven wanneer hij gelooft in Jezus Christus." Hij benadrukt het belang van het geloof bij het omgaan met lijden en de dood, wat ook in de hedendaagse maatschappij relevant blijft.
Ontdekking van Luthers teksten over voorbereiding op de dood
Over voorbereiding op de dood belicht het boek Luthers preek uit 1519 over de voorbereiding op het sterven. Deze preek vormt het hart van het boek en wordt uitgebreid behandeld. Daarnaast worden ook andere teksten van Luther benadrukt die gerelateerd zijn aan ziekte, sterven en dood in zijn leven. Het boek richt zich op het bieden van ondersteuning aan christenen in hun stervensproces en het voorbereiden van gelovigen in het volle, gezonde leven op hun eigen sterfelijkheid.
Op deze manier worden lezers aangemoedigd om na te denken over deze existentiële thema's en zich voor te bereiden op het onvermijdelijke einde. De aandacht voor Luthers liederen, zoals het lied "Midden in het leven zijn wij door de dood omvangen", benadrukt de diepe geestelijke en theologische betekenis die Luther aan de dood hechtte en hoe hij dit verwerkte in zijn artistieke uitingen. Door deze verschillende teksten en benaderingen samen te brengen, worden lezers uitgenodigd om bewust om te gaan met de realiteit van de dood.
In zijn preek uit 1519 over de voorbereiding op het sterven probeert Luther de boodschap over te brengen dat de voorbereiding op het sterven niet alleen moet plaatsvinden in de laatste uren voor het overlijden, maar dat het een levenslange uitdaging is die in het gezonde leven moet beginnen. Luther benadrukt dat we ons midden in het leven moeten voorbereiden en op Christus moeten leren vertrouwen. Hij zegt daarom: "In het leven, wanneer de dood nog ver weg is en die de mens nog niet in het nauw drijft, moet men zich gedachten erover voor de geest roepen. Midden in het leven vindt de voorbereiding plaats en mogen we op Christus leren vertrouwen."
Antwoord op Hedendaagse Ethiek
Luthers Perspectief op 'Voltooid Leven'
Het boek sluit af met een essay, die een dieper persoonlijk perspectief van de schrijver geeft op Luthers denkwijzes. De schrijver antwoordt hedendaagse ethische vraagstukken door principes van Martin Luther toe te passen op 'voltooid leven'. Het essay begint met het verkennen van de actuele context van 'voltooid leven' vandaag de dag. Hierbij wordt gewezen op de ontwikkeling van secularisatie, die heeft geleid tot meer geïsoleerde sterfgevallen en een soort 'verboden dood'.
Vervolgens worden zes lessen gehaald uit Luther's stervenskunst die relevant kunnen zijn voor vandaag. Deze lessen omvatten onder andere het omgaan met lijden, je voorbereiden op het sterven, het besef dat sterven niet alleen gebeurt en het nuanceren van de dood als een overwinning door Christus. Door deze principes toe te passen op 'voltooid leven', wordt een nieuwe stervenspraktijk voorgesteld die gebaseerd is op gemeenschap, verbondenheid en het omarmen van lijden als onderdeel van het leven.
Hiermee wordt een alternatief geboden voor de individualistische benadering van 'voltooid leven' en legt de nadruk op het belang van relaties en verbondenheid in het stervensproces. Dit antwoord op 'voltooid leven' nodigt uit tot reflectie en gesprekken over de betekenis van leven en sterven in onze samenleving. Het essay is dus gericht op relaties in plaats van de vlucht naar de zelfgekozen dood. Dit wordt samengevat in de volgende citaat uit het essay:
"Een vernieuwde, mede op Luthers ars moriendi geïnspireerde stervenspraktijk is inderdaad mogelijk als reactie op het ‘voltooid leven’-denken. Niet de vlucht naar de zelfgekozen dood als oplossing, maar een stervenspraktijk die wordt gevormd binnen relatiegerichte gemeenschappen."
Over de auteur: Arthur Alderliesten
Arthur Alderliesten is directeur van Schreeuw om leven en projectcoördinator ethiek bij het prof. dr. G.A. Lindeboom Instituut. Hij studeerde achtereenvolgens bedrijfskunde, communicatie en theologie & ethiek. Arthur is getrouwd en vader van vier kinderen. Hij publiceert regelmatig over Dietrich Bonhoeffer en over medisch-ethische onderwerpen. Recent verscheen Zijn als Christus (2020), Stervenskunst bij Luther (2021) , Goede zorg rond het levenseinde (Lindeboomrapport, 2022) en Recht op leven (2023).
Lees 'Stervenskunst bij Luther'
Dit e-book biedt dus inzichten in het stervensproces vanuit een christelijk perspectief en onderzoekt hoe Martin Luthers stervenskunst kan dienen als inspiratie voor 'voltooid leven'. Leen dit e-book nu in onze webshop om dieper in dit onderwerp te duiken!
Stervenskunst bij Luther
Hoewel Martin Luther al lang geleden is gestorven, is hij toch springlevend. Niet alleen omdat hij nu in de hemelse gewesten leeft voor Gods aangezicht, maar ook omdat zijn krachtige en sprankelende teksten van blijvende betekenis zijn. Juist ook voor een tijd waarin we ons als samenleving en kerk zoeken te verhouden met de dood.
Dat blijkt uit diverse Lutherteksten die hier zijn samengebracht, waaronder het sermoen over de voorbereiding op het sterven dat Luther schreef in 1519 en dat het hart vormt van dit boekje.
In een afsluitend essay betoogt de auteur dat elementen uit de stervenskunst van Luther een (reformatorisch) antwoord vormen op het actuele ethische vraagstuk van 'voltooid leven'.