We wassen onze handen stuk en hebben in de auto een flesje desinfecterende handgel. We bezoeken geen familie en vrienden meer en houden waar mogelijk 1,5 meter afstand bij andere mensen. Maar hoe lang nog? Wanneer stopt de intelligente lockdown in Nederland? Nu de groei in het aantal besmettingen en ziekenhuisopnames lijkt af te vlakken, komt de discussie over de fase na 'het binnen blijven zitten' goed op gang. Een belangrijke rol lijkt weggelegd te zijn voor één of meerdere corona-apps. De Nederlandse overheid is dringend op zoek naar een slimme digitale oplossing en heeft inmiddels meer dan 750 voorstellen gekregen. Laten we eens kijken naar wat het kabinet heeft bedacht.
Wat gaat de app doen?
In de app worden automatisch locatiegegevens opgeslagen van telefoons die langere tijd - bijvoorbeeld 15 minuten - dicht bij elkaar in de buurt zijn geweest, een duidelijke aanwijzing voor sociaal contact. Het kan iemand zijn die naast je zit in de trein of auto, het tafeltje naast je in een restaurant of de rij bij de kassa als het echt druk is. Het wordt mogelijk gemaakt via Bluetooth, dezelfde techniek waarmee je je telefoon koppelt voor handsfree bellen in de auto. Met deze locatiegegevens wordt in principe niks gedaan, tenzij iemand - als eigenaar van de telefoon - een melding plaatst dat hij (symptomen van) corona heeft. Dan gaat het balletje rollen en ontvangt de keten aan sociale contacten een notificatie. Daaraan gekoppeld zijn instructies om jezelf te checken op symptomen en hoe je je vanaf nu zou moeten gedragen. 
Wat moet ik doen?
De app ligt in het verlengde van reeds bestaande oplossingen zoals Thuisarts.nl en de app Moet ik naar de dokter. Deze apps bieden je de mogelijkheid om - middels het beantwoorden van een aantal vragen - snel een korte check te doen. Dan krijg je meer zicht op de ernst van de klachten, tips voor verlichting en ook advies wanneer er contact moet worden opgenomen met de eigen huisarts. Uiteraard zal er een mogelijkheid zijn om door te geven dat jij (een verdenking op) corona hebt.
Wanneer komt de app?
Een situatie waarin de scholen en kinderopvang nagenoeg dicht zijn, het werkende leven zich bijna volledig digitaal afspeelt en sociale contacten tot een minimum worden beperkt, is niet houdbaar op de lange termijn. Bij het versoepelen van maatregelen, wordt er door meerdere landen gewezen naar het gebruik van een app voor het monitoren van besmettingen in de toekomst.
De Franse president Macron over de fase na de totale lockdown: "We gaan mensen op vrijwillige basis volgen met een app" (bron).
De Duitse gezondheidsautoriteit heeft een smartwatchapp uitgebracht om de verspreiding van het coronavirus te kunnen volgen (bron).
Wanneer de app wordt uitgerold is niet met zekerheid te zeggen. Het is afhankelijk van wat bedrijven op dit moment al 'op de plank' hebben liggen en de hoeveelheid aanpassingen die nodig zijn om het goed te laten werken voor 17 miljoen mensen. Het is een enorme puzzel om alle mogelijke risico's af te dekken.
Waar moet ik op letten?
De opgeslagen locatiegegevens zijn in principe nooit te herleiden naar een persoon, er wordt voor iedereen een unieke code aangemaakt die niet gekoppeld is aan je identiteit. Desondanks zijn er genoeg mensen die vinden die twijfels hebben bij de werking en implementatie van een dergelijke app door de overheid; even zoeken op 'ICT' en 'Belastingdienst' geeft je voldoende voorbeelden. Daartegenover staat echter het voorbeeld van een goed werkende DigiD app. Het is in elk geval duidelijk dat de app 100% perfect moet functioneren, anders is er sprake van een gevoel van schijnveiligheid. Als het gaat om privacy en informatieveiligheid, komt het nog wat dichterbij. 60 wetenschappers hebben daarom een brandbrief gestuurd naar het kabinet met een flink aantal aandachtspunten. De sleutelwoorden zijn 'vrijwilligheid' en 'tijdelijkheid' voor het gebruik van zo'n app. Daarbij moet zowel de eigen privacy als de 'groepsprivacy' zijn gewaarborgd. Met dat laatste wordt bedoeld dat de technologie niet mag worden gebruikt om mensen in groepen in te delen en informatie over deze groep te gebruiken voor andere doelen dan het eerste doel van de app.
Is het een bijzondere maatregel?
De app is niet zo bijzonder, het past bij het huidige niveau van gezondheidszorg en de digitale wereld van nu. Maar ga eens een paar duizend jaar terug in een tijd waarin deze technologie niet bestaat, dat je überhaupt geen wetenschap ter beschikking hebt die je kon wijzen op gezondheidsrisico's en dat je zelfs geen enkele basiskennis hebt van hygiëne. Handen wassen is je vreemd, een wc ken je niet (in het beste geval gooi je je ontlasting uit het raam, direct op straat), kleren wassen is een uitzondering en je gaat intussen wel van de ene sociale activiteit naar de andere. Klinkt als een recept voor ziektes, nietwaar?
Ook in de middeleeuwen was de hygiëne vaak nog ver te zoeken.[/caption] Plotseling krijg je vanuit de overheid de instructie om regelmatig je kleren verschonen en jezelf grondig te wassen als je een lijk of iemand met een besmettelijke ziekte hebt aangeraakt. Sterker nog, je wordt buiten de stad gezet bij een besmettelijke ziekte en je wordt verplicht om je gezicht te bedekken en te roepen 'onrein! onrein!' tegen iedereen die je op buiten de stad tegenkomt. Het resultaat? Jouw land heeft een veel hogere levensverwachting dan het gemiddelde van 30 jaar. Ook sterft niet ruim de helft van alle mensen vóór hun 18e verjaardag. Dit is een bijzonder waargebeurd verhaal. Het betreft het volk Israël die 3500 jaar geleden deze hygiënemaatregelen ging toepassen. Deze waren zeer effectief, zowel voor de persoonlijke hygiene als de algemene volksgezondheid. Deze en nog veel meer maatregelen zijn terug te lezen in het boek Leviticus in de Bijbel, beschreven door Mozes, de leider van de Israëlieten. Het geeft blijk van een bovenmenselijke kennis over hoe bacteriën en virussen te werk gaan. De maatregelen van toen nog kan je nog steeds vertalen naar onze tijd.
Iemand die een besmettelijke huidziekte heeft, moet in gescheurde kleren lopen. Hij moet zijn haar los laten hangen en een doek voor zijn mond doen en roepen: ‘Onrein! Onrein!’ Leviticus 13:45
Iemand die (klachten gerelateerd aan) corona heeft, moet thuisblijven. Hij moet de ziekte registreren in een app om daarmee sociale contacten te vertellen: ‘Let op! Ik ben ziek!’ Nederlandse overheid
Ik nodig je uit om het boek 'Moderne wetenschap in de Bijbel' eens te lezen. Auteur Ben Hobrink laat hierin zien dat de Bijbel kennis bevat die de wetenschap duizenden jaren vooruit is. Toepassing daarvan had miljoenen mensen het leven kunnen redden, zoals bij epidemieën van melaatsheid, pest, cholera en wellicht ook het coronavirus. Achteraf is het uiteraard makkelijk praten maar ook nu zou deze kennis talloze ziektegevallen kunnen voorkomen, zoals hart- en vaatziekten en geslachtsziekten. Het boek is voor mij een absolute eye opener.
