Wat is blockchain?

Hoe werkt een blockchain?

In een blockchain worden gegevens telkens gegroepeerd en in blokken opgeslagen. In zo’n blok staat bijvoorbeeld een belangrijk document zoals een hypotheekakte of een lijst van transacties tussen partijen. Al deze gegevens zijn versleuteld met cryptografie – een onbegrijpbare rij met letters en cijfers tenzij je de sleutels (keys) hebt.

• Een publieke key wordt met iedereen gedeeld. Daarmee kan je zien wat er in de blockchain wordt gedeeld: welke transacties, hoeveel transacties etc. Iedereen ziet hetzelfde en er is sprake van volledige transparantie.
• Een private key kan je zien als een sleutel van een kluis. Alleen de eigenaar heeft volledig toegang. Als je deze kwijtraakt en iemand anders weet deze te verkrijgen, dan heeft deze persoon volledige toegang tot de inhoud.

Zodra een blok gegevens is opgeslagen, is deze niet meer te wijzigen en ook niet te verwijderen. Als er nieuwe informatie moet worden toegevoegd, dan wordt er simpelweg een nieuw blok met de nieuwe gegevens gekoppeld aan het vorige blok met gegevens. Dit nieuwe blok verwijst altijd naar het vorige blok door het serienummer van het vorige blok te gebruiken: een hash. Zo is altijd duidelijk welke gegevens bij elkaar horen.

Alleen het allereerste blokje met gegevens in een blockchain verwijst niet naar de hash van een vorige blokje. Dit blokje heet – heel toepasselijk – het Genesis block.

Telkens als er een nieuw blok gegevens wordt toegevoegd aan een bestaande blockchain zullen meerdere computers beginnen om de hash te berekenen van het nieuwe blok. Dat gebeurt door het oplossen van een wiskundige puzzel – de moeilijkheidsgraad daarvan wordt bepaald door de code waarin de betreffende blockchain is geschreven. Voor de berekening worden de hash van het voorgaande blok en de gegevens in het nieuwe blok gebruikt.

De computer die als eerste de berekening heeft uitgevoerd, stuurt het antwoord naar de andere computers van de blockchain. Met behulp hiervan kan elke andere computer heel snel controleren of de wiskundige puzzel inderdaad is opgelost met dit antwoord. Pas als meer dan 50% van de computers heeft geverifieerd dat de berekening klopt, mag het nieuwe blok worden toegevoegd. Op dat moment is de hash van het nieuwe blok definitief en daarmee alle gegevens die in het blok zijn opgeslagen.

Een veelgebruikte lengte van een hash is 64 tekens. Een voorbeeld is de hash van het Bitcoin-blok 666.666: 057954bb28527ff9c7701c6fd2b7f770163718ded09745da56cc95e7606afe99. Een anonieme gebruiker heeft in dit blok met opzet een bijbeltekst achtergelaten: Laat u niet overwinnen door het kwade, maar overwin het kwade door het goede (Romeinen 12:21).

Het uitvoeren van de berekening is zo ingewikkeld dat het veel rekenkracht en stroom vergt van de computers. De computer die als eerste het goede antwoord heeft berekend, krijgt daarom een beloning in de vorm van een hoeveelheid cryptocurrency. Dat is een nieuwe vorm van digitaal geld.

Cryptocurrencies

Een cryptocurrency is een digitale munt, gebaseerd op blockchain technologie. De waarde wordt weergegeven in Bitcoins of in een andere cryptomunt. Het is geld dat jij daadwerkelijk in bezit hebt – het is veilig opgeslagen en alleen jij het hebt de private key om erbij te kunnen.

Vergelijk het met internetbankieren – als je inlogt, zie je het saldo van jouw bankrekening maar eigenlijk is dit gewoon de boekhouding van de bank. Het is daarmee geen geld wat in jouw persoonlijke kluis ligt maar een getal wat de bank verplicht is aan jou uit te betalen op het moment dat je daarom vraagt. Eigenlijk heb je de bank tijdelijk eigenaar gemaakt van jouw geld waarmee de bank allerlei investeringen kan doen.

Mocht er onverhoopt een economische crisis zijn waarbij de euro omvalt, dan zullen banken waarschijnlijk dicht gaan en kan jij niet meer bij je geld. Dat zal nooit gebeuren als je cryptocurrencies bezit. Daar kan je altijd bij als je toegang tot internet hebt.

De technologie ontwikkelt zich snel door en dat geldt ook voor de toepassingen in het dagelijks leven – bijvoorbeeld boodschappen doen bij je supermarkt met cryptogeld.

Als je wel eens eten laat bezorgen via Thuisbezorgd.nl, dan kan je er voor kiezen om met Bitcoin te betalen.

Welk type blockchains zijn er?

Publieke blockchain

Dit type blockchain is het meest bekend en het meest gebruikt. Deze blockchain is volledig decentraal – iedereen kan deelnemen en heeft een kopie van alle gegevens. Er is sprake van een publieke sleutel (key). Daarnaast is de blockchain open-source, dat betekent dat iedereen de code kan zien waarmee de blockchain geschreven is.

Publieke blockchain

Een goed voorbeeld van een publieke blockchain is Bitcoin. Heel veilig omdat er zoveel mensen – en dus computers – aan meedoen. Hierdoor is het onmogelijk om meer dan 50% van de rekenkracht in handen te krijgen om kwaadwillende wijzigingen door te voeren.

Alle Bitcoin-transacties samen verbruiken meer stroom dan het totale stroomverbruik van een land als Zwitserland. Daarom wordt volop gezocht naar nieuwe manieren om gegevens te controleren en toe te voegen aan de blockchain.

Private blockchain

Recht tegenover de publieke blockchain staat de private blockchain. Een private blockchain is een gesloten systeem. Je kan niet zo maar deelnemen. De eigenaar van de blockchain bepaalt wie er toegang tot krijgt en dus informatie kan toevoegen.

Private blockchain

Het is nog wel steeds een blockchain omdat er nog steeds sprake is van dezelfde manier van gegevens opslaan. Een blockchain die alleen toegankelijk is voor medewerkers van een bedrijf is een goed voor beeld van een private blockchain.

Consortium blockchain

Tussen de publieke en private blockchain in staat de consortium blockchain. In deze blockchain werken verschillende partijen samen, bijvoorbeeld een groep banken of bedrijven. De blockchain kent dus meerdere eigenaren maar is niet voor iedereen toegankelijk. Soms kan je wel meekijken bij dit type blockchain – dan heb je ‘alleen lezen’-toegang.

Consortium blockchain

Een voorbeeld van een consortium blockchain is het netwerk van Ripple. Dit is een blockchain bedrijf dat samenwerkt met banken en andere financiële instellingen om het traditionele betalingsverkeer om te zetten naar blockchain technologie. Ze willen het vertrouwen van het betalingsverkeer tussen banken behouden maar alle bureaucratie verwijderen.

Wat kan je met Blockchain in de praktijk?

Albert Heijn en sinaasappelsap

Albert Heijn heeft de met behulp van blockchain technologie de productieketen van het eigen merk houdbare sinaasappelsap inzichtelijk gemaakt. Door een QR-code te scannen op de verpakking zie je welke route de fles sinaasappelsap aflegt – van de plantage in Brazilië tot in het schap van jouw supermarkt.

Hierdoor kan je zeker weten dat het product is gemaakt met respect voor mens, dier en milieu. Zo wordt er in de keten vastgelegd welke keurmerken de telers hebben voor voedselveiligheid en duurzaamheid. De blockchain bevat ook informatie over de sinaasappelen zelf, zoals de plukperiode en zoetheidsgraad.

Steeds meer consumenten willen weten waar hun voedsel vandaan komt en hoe het gemaakt en blockchain technologie is bij uitstek geschikt om de route van producten met 100% waarheid in kaart brengen.

Blockchain in de kraamzorg

In de kraamzorg is blockchain ook al toegepast onder de naam Mijn Zorg Log. Het was een proef bij 30 kraamgezinnen waaruit blijkt dat blockchain bijdraagt aan een transparanter en efficiënter proces voor het registreren van kraamzorguren.

Kraamverzorgenden en jonge moeders hielden de urenregistratie bij op een smartphone met Mijn Zorg Log. De controle op geleverde kraamzorguren is met de blockchain verlegd naar de bron: de moeder. De moeder had realtime inzicht in het openstaande aantal kraamzorguren. Hiermee is controle achteraf niet meer noodzakelijk.

De Mijn Zorg Log-app is inmiddels doorontwikkeld voor gebruik over diverse zorgdomeinen heen.